خلاصه فصل دوم از کتاب سر پرستی و نظارت آموزشی

بسمه تعالی

استادگرامی : دکتر بختیاری                       موضوع : کتاب سرپرستی و نظارت آموزشی                    دانشجو: زینب سرخ شهان

مقدمه

                یک معلم یا یک مدیر باید مانند یک رهبر اقتدار داشته باشد هم از نظر اخلاقی با داده ایده های جدید و خلاق و هم از نظر تصمیم گیری و اداره کلاس درس معلم باید از تکنولوژی جدید و مهارتهای جدید استفاده کند و ارتباط دوستانه و صمیمی با همکاران و دانش آموزان داشته باشد تا بتواند مانند یک رهبر نقش ایفا کند کتاب سرپرستی و نظارت آموزشی از توماس جی سرجیوانی و همکارانشان دارای 17 فصل می باشد که در اینجا خلاصه ای از فصل دوم این کتاب با موضوع منابع اقتدار در رهبری سرپرستی ارائه می دهم .

 منابع اقتدار در رهبری سرپرستی

کلمه اقتدار به قدرتی اشاره می کند که به منظور تأثیر گذاشتن برنحوه ی فکر کردن معلمان وعملکرد آنها در مورد تدریس و یادگیری، استفاده می شود. موفقیت یا عدم موفقیت یک راهبرد نظارتی به این بستگی دارد که منبع اقتدار مورد تأکید سرپرست، چقدر با جنبه های خاص یک موقعیت تناسب دارد.

منابع اقتدار:

اقتدار اداری : سلسله مراتب ، قوانین و مقررات ، دستورات ، از معلمان انتظار می رود تا از سیستم پیروی کنند یا با عواقب آن روبه رو شوند.

مفروضات زمانی که استفاده از این منبع در اولویت است:معلمان در یک سیستم سلسله مراتب نقش افراد زیر دست و فرمانبردار را دارند. سرپرستان قابل اعتمادند اما به افراد زیر دست نمی توانید خیلی اعتماد کنند .اهداف و علایق معلمان وسرپرستان یکسان نیست بنابراین سرپرستان باید مراقب باشند.سلسله مراتب به معنای میزان تخصص است بنابراین سرپرستان درباره ی همه جیز بیشتر ازمعلمان عادی می دانند. پاسخگویی بیرونی به بهترین شکل جواب می دهد .

راهبرد سرپرستی : «انتظار داشته باش وبازرسی کن » قانون جامع است . تنها بر استاندارد های از پیش تعیین شده که معلمان می باید به آنها دست یابند تأکید کنید . نیازهای معلمان را بشناسید و دوره های ضمن خدمت برای آنها بر گزار کنید . کار معلمان را به طور مستقیم سرپرستی واز نزدیک نظارت کنید  تا از تبعیت آنها مطمئن شوید. نحوه ی برانگیختن معلمان و وادار ساختن آنها به ایجاد تغییر را بشناسید .

اقتدار فردی : تکنولوژی انگیزش ، مهارتهای بین فردی ، رهبری ارتباطات انسانی ، معلمان به خاطر جو دوستانه ای که ایجاد شده مایل خواهند بود که تبعیت کنند و به پاداش ها دست یابند .

مفروضات زمانی که استفاده از این منبع در اولویت است : اهداف و علایق معلمان وسرپرستان یکسان نیستند در نتیجه هر دو می بایست وارد یک معامله ی پایاپای شوند تا از این رو با تأمین خواسته های یکدیگر ، هر یک به آنچه که می خواهد دست یابد . معلمان نیازهایی دارند اگر این نیازها تأمین گردند کار همانطور که انتظار می رود انجام می شود . روابط صمیمی و ابجاد جو هماهنگ بین افراد ، موجب خشنودی معلمان شده ، همکاری با آنها را آسان تر ساخته و تمایل آنها به مشارکت را افزایش می دهد . سرپرستان باید در تشخیص نیازهای معلمان و مدیریت افراد برای تبادل موفق خواسته ها به منظور تبعیت و عملکرد بیشتر ، تخصص داشته باشند .

راهبرد سرپرستی : جوی را در مدرسه ایجاد کنید که از ویژگی های آن روابط صمیمی بین معلمان و نیز بین معلمان و سرپرستان باشد.« انتظار داشته باشید و پاداش دهید» .«آنچه که پاداش دریافت کند انجام می گیرد » اقتدار فردی را در ترکیبی با اقتدار اداری به کار ببندید.

اقتدار حرفه ای : دانش ، مهارت و یافته های پژوهشی . معلمان براساس اجتماعی شدن مشترک ، ارزشهای حرفه ای ، اصول حرفه ای پذیرفته شده وتخصص نهادینه شده پاسخ می گویند.

مفروضات زمانی که استفاده از این منبع در اولویت است : هیچ روشی برای انجام کار وجود ندارد. دانش عملی و دانش حرفه ای متفاوت هستند ؛ دانش حرفه ای در حین فعالیت معلمان خلق می شود . هدف دانش عملی ، دیکته کردن امور نیست بلکه آگاهی دادن در مورد شیوه انجام کار می باشد .اقتدار نمی تواند صرفا بیرونی باشد بلکه از خود بافت واز درون معلم نیز نشات می گیرد . اقتدار در بافت آموزشی ، حاصل مهارت وتجربه است. اقتداری که از درون معلم نشات می گیرد حاصل اجتماعی شدن و ارزشهای نهادینه شده است .

راهبرد سرپرستی : معلمان را به درک روشنی از ارزشهای حرفه ای و اصول عملی پذیرفته شده برسانید . این ارزشها واصول را به استاندارد های فعالیت حرفه ای تبدیل کنید .هر اندازه آزادی عمل که معلمان نیاز دارند را در اختیارشان  بگذارید . معلمان را ملزم کنید تا یکدیگر را در تـأمین استاندارد های حرفه ای مسئول بدانند . فرصت هایی را برای کمک ، حمایت و رشد حرفه ای ایجاد کنید .

اقتدار اخلاقی : تعهدات و وظایف از ارزشها ، ایده ها و ایده آل های مشترک اجتماع ناشی می شوند .معلمان به تعهدات مشترک  و وابستگی متقابل پاسخ می گویند .

مفروضات زمانی که استفاده از این منبع در اولویت است :  مدارس ، اجتماعات یادگیری حرفه ای هستند . اجتماعات از طریق ارزشها ، باورها وتعهدات مشترک شناخته می شوند .در اجتماعات : اهمیت آنچه که خوب ومناسب است با آنچه که به کار می آید ومؤثراست یکسان است . به همان میزان که علایق شخصی موجب برانگیختن افراد می شوند، هیجانات و باورها نیز در آنان انگیزه ایجاد می کنند . روابط بین همکاران نوعی فضیلت حرفه ای است .

راهبرد سرپرستی : ارزشها وباورهایی که مدرسه را به عنوان یک اجتماع توصیف می کنند شناسایی کنید . این ارزشها وباورها را به هنجارهایی غیررسمی برای هدایت رفتار تبدیل کنید . روابط بین همکاران و رشد اجتماعات حرفه ای را در قالب یک احساس درونی وبه صورت چیزی که از وابستگی اخلاقی متقابل ناشی می شود ، ارتقاء دهید. در پاسخ گفتن به وظایف وتعهدات ، به توانایی اعضای اجتماع تکیه کنید .به منظور به کار بستن ارزشهای حرفه ای واجتماعی ، برسیستم غیر رسمی هنجارهای اجتماع تکیه کنید .

اقتدار اخلاقی کلید انجام رهبری به کمک ایده هاست . استفاده مؤثر از اقتدار اخلاقی منوط به این است که اعضای اجتماع مدرسه  همگی در تصمیم گیری برسر ایده ها همکاری داشته باشند . یک راهبرد ارزشیابی مؤثر ، راهبردی چند لایه است که  از کلاس درس شروع شده و به اداره ی ناحیه ختم می شود . در گذشته همین که سرپرستی برشخص معلم تأکید می کرد کافی بود .تمرکز سرپرستی روز به روز از معلمان به پایه های تحصیلی ، دپارتمانها ، گروه ها و دیگر تیم های معلمان تغییر می کند.

نتیجه گیری :

            با توجه به مطالب گفته شده به این نتیجه می رسیم که سرپرستان باید در مدرسه جوی ایجاد کنند که از ویژگی های آن روابط صمیمی بین معلمان و بین معلمان و سرپرستان بوجود آید سرپرست باید نیاز معلمان را بشناسند – برای آنها دوره های ضمن خدمت برگزارکنند – کار معلمان را به طور مستقیم سرپرستی و از نزدیک نظارت کنند – در معلمان انگیره تغییر ایجاد کنند.تکنواوژی انگیزش ، مهارت های بین فردی و رهبری ارتباط انسانی معلمان به خاطر جو دوستانه ای که ایجاد شده مایل خواهند بود که تبعیت کنند و به پاداش برسند.

منبع :

 سرجیوانی ، توماس جی .استارات، رابرت جی، سرپرستی و نظارت آموزشی. ترجمه عبدالمحمد طاهری، محمد شعبانی. تهران: آوای نور، 1393.